Bazylianie

historia_cerkwi_kop_cz_copyТекст поль.

Eustachy Charchalis (1898-1992).Urodzony 3 października 1898 roku w Jaworowie k/Lwowa, s. Mikołaja i Paraskewii z d. Kwas. Szkołę podstawową i gimnazjum ukończył w Jaworowie. W roku 1916 wcielony został do armii austriackiej. Żonaty. W 1921 roku wstąpił do greckokatolickiego Seminarium Duchownego w Przemyślu. 27 czerwca 1926 roku otrzymał z rąk bp pomocniczego przemyskiego Grzegorza Łakoty święcenia kapłańskie. Został mianowany w 1926 roku wikariuszem parafii Dwernik pow. Lesko, a następnie administratorem parafii Chmiel pow. Lesko (1926-1932), gdzie odbudował plebanię i cerkiew. Od 1932 roku przez 15 lat był proboszczem i dziekanem w parafii Cisna pow. Lesko. Od 1937 roku został dziekanem dekanatu ciśnieńskiego. Po 1944 roku był rozpracowywany przez Urząd Bezpieczeństwa, ze względu na przynależność jego siostry do ukraińskiego podziemia. Został aresztowany 11 maja 1947 roku w Krakowie i trzy dni później osadzony w Centralnym Obozie Pracy w Jaworznie, z którego wyszedł 12 grudnia 1948 roku. Po przybyciu na teren tzw. Ziem Odzyskanych najpierw zamieszkał u swojej żony w miejscowości Łady k/Lidzbarka Warmińskiego. Po podreperowaniu zdrowia ukończył w Elblągu kurs w zakresie liturgiki łacińskiej umożliwiający otrzymanie prawa birytualizmu. 24 lutego (według innych źródeł w czerwcu) 1950 roku został pozyskany przez bezpiekę jako informator „Polesie”. Został mianowany wikariuszem parafii rzymskokatolickiej w Malborku. Rządca rzymskokatolickiej diecezji warmińskiej zwracał się do prymasa Polski Stefana Wyszyńskiego w dniach 12 marca1951 oraz 20 kwietna 1953 roku o przedłużenie indultu dla ks. Charchalisa. 22 czerwca 1957 roku został mianowany wikariuszem łacińskiej parafii w Dzierzgoniu (na miejscu przebywał na stałe od 25.VII.1957). Od tego roku zaczął również odprawiać nabożeństwa w obrządku wschodnim po wyrażeniu zgody przez Kurię Biskupią w Olsztynie z dnia 15 kwietnia 1957 roku, w tymże mieście (pierwsza Msza 23 kwietnia 1957 roku). 17 października 1958 roku prymas Polski Stefan Wyszyński nadał dla ks. Charchalisa dodatkowe prawa jako duszpasterza grekokatolików m.in. udzielanie chrztów, błogosławieństwa małżeństw, odprawiana pogrzebów i in. (przedłużane 18.X.1959, 29.X.1960, 15.X.1961 roku). 2 kwietnia 1969 roku został mianowany przez prymasa Polski na wniosek wikariusza generalnego ks. Hrynyka wizytatorem grekokatolików obejmującym teren rzymskokatolickiej diecezji warmińskiej i gdańskiej. 20 października 1972 roku zwrócił się z pismem do Kurii Biskupiej w Olsztynie z prośbą o zwolnienie ze stanowiska w parafii łacińskiej w Dzierzgoniu i zezwolenie na przejście na emeryturę. W odpowiedzi usłyszał, iż najwcześniej jest to możliwe w czerwcu 1973 roku, ze względu na brak wolnych kapłanów. Ostatecznie udało mu się przejść na emeryturę 1 stycznia 1974 roku. Mimo tego bp olsztyński Józef Drzazga pozostawił go na stanowisku współpracownika łacińskiej parafii p.w. Świętej Trójcy w Dzierzgoniu. W 1989 roku został mianowany honorowym kanonikiem greckokatolickiej Diecezji Przemyskiej. Nabożeństwa greckokatolickie w Dzierzgoniu odprawiał do 1991 roku. Zmarł 7 grudnia 1992 roku w Dzierzgoniu i został pochowany w Lidzbarku Warmińskim.

 

Źródła:

- Archiwum Archidiecezji Warmińskiej w Olsztynie, Teczka: Grekokatolicy do 1965, sygn. KXXVI ½; Teczka: Grekokatolicy 1966-1972, sygn. KXXVI ¼; Teczka Grekokatolicy 1973-1980, sygn. KXXVI ¼.

- Hałagida I., Eustachego Charchalisa w aneksie do artykułu o ukraińskich duchownych w COP w Jaworznie na stronie www.cerkiew.net.

- Hałagida I., Szpieg Watykanu. Kapłan greckokatolicki  ks. Bazyli Hrynyk (1896-1977), s. 96, 157, 227.

- Kopiczko A., Duchowieństwo greckokatolickie w diecezji warmińskiej 1947-1960 – miedzy akomodacją a odrębnością, [w:] Kościół greckokatolicki na Warmii i Mazurach. Wobec doświadczeń przeszłości i przemian społeczno-politycznych w Polsce, pod red. M. Melnyka, Olsztyn 2006, s. 56-57.

- Szorc Alojzy, Dzierzgoń od początku do dni naszych 1248-1998, Dzierzgoń 1998, s. 204.

- Kopiczko A., Kościół greckokatolicki na Warmii i Mazurach po II wojnie światowej, „Warmińskie Wiadomości Archidiecezjalne” 1997, nr 27, s. 106.

- „Warmińskie Wiadomości Diecezjalne 1976”, nr (?), s. 46-47; 1957, nr 4, s. 44.

 Опрацював Юрій Мащак